Herken je dat van jezelf, dat je wel eens zegt “Dat lukt me nooit!”? Zelf denk ik dat iedereen dat regelmatig tegen zichzelf zegt, weinig uitzonderingen daargelaten. In mijn jeugd speelde ik veel buiten op ons boerenerf en in de weilanden. Wij deden aan slootje springen, een spannend spel zonder middenweg, het was erop of eronder. Smalle slootjes waren voor mij prima om overheen te springen. Met polsstok of zonder polsstok, dat maakte soms het verschil. Maar bij de bredere sloten zei het stemmetje in mijn hoofd altijd “Dat lukt me nooit!” En wat gebeurde er? Juist, natuurlijk sprong ik middenin de betreffende sloot. De bevestiging van mijn gedachte. De overtuiging weerhield me van het succes.

Pianospelen, dat lukt me nooit

Aan pianospelen ben ook maar nooit begonnen, tevens ben ik maar niet gaan zingen en heb ik geen gitaarles genomen. Mijn oudere broers en zussen waren hier al goed in en mijn overtuiging was dat ik dat toch nooit goed zou leren en zeker nooit hun kwaliteit zou kunnen evenaren. En het nu nog leren? Nee dat kan al helemaal niet, want ik heb er toch geen talent voor. Zeg jij dat ook? Over iets wat je niet kunt? Logisch? Veel mensen denken ook dat ze het niet kunnen en het ook nooit zullen leren. Zelfs wetenschappers gingen er tot de jaren zestig vanuit dat dit bijna onmogelijk was. Precies, bijna onmogelijk. Maar niet onmogelijk. Mijn vader had te allen tijde de uitspraak ‘kan niet’ ligt op het kerkhof, ‘wil niet’ ligt er naast. Deze wijze woorden gebruikte hij natuurlijk zodra wij riepen dat we iets niet konden of de uitslag niet naar onze wens was. Oftewel, als je iets wil bereiken moet je willen en doorzetten. Wilskracht noemde hij dat dan. De kracht om te willen, de wil om krachtig te zijn. Dus, stel jij wilt leren gitaarspelen op een gitaar met maar liefst twaalf snaren, maar je gedachten zeggen  dat lukt me nooit. Dan gaat het je vast niet lukken. Nee inderdaad, omdat je al geen wil hebt om het echt te willen. Maar stel, je zou beter willen leren omgaan met andere mensen en  gesprekken van een hoger niveau willen kunnen voeren. Ook hier zou je kunnen zeggen dat het je nooit gaat lukken. Dat klopt, maar stel dat je het echt zou willen. Leider willen worden in een gesprek en de juiste vragen op het juiste moment kunnen stellen, zonder dat je dichtklapt of gaat blozen. Zodoende zeg je niet tegen jezelf ‘daar ben ik te onzeker voor’ of ‘dat lukt me nooit’.  Nee, je gaat er voor en je wilt het echt. Met wilsuiting is dat mogelijk. Je kunt namelijk je hersenen en het juiste gedrag vormen naar hoe jij het wil. Desalniettemin betekent dat wel werk aan de winkel en dit is daarnaast een continu proces. Jezelf  ontwikkelen is een groeiproces.

Brein in ontwikkeling

Ons brein is continu in ontwikkeling en vormt zich steevast weer opnieuw. In onze jeugd leren we gemakkelijk en vlot. Kleine kinderen leren een vaardigheid zoals fietsen vlot aan, maar ook een taal of rekenen worden in onze jonge jaren sneller opgepakt. Met het ouder worden verliezen de hersenen aan plasticiteit. Dit is de vaardigheid om te veranderen en zich aan te passen aan de omgeving. Desondanks zal je brein na het lezen van dit blog toch anders zijn dan voor het lezen. Dus verandering gaat wel door. Maar het vermogen van vaardigheidsplasticiteit neemt met de jaren toe. Dit betekent dat je naarmate je ouder wordt meer invloed krijgt op de vorming van je hersenen door middel van doen en ervaren. Als je nu wil leren koken, schrijven of skiën of zelfs nog een vreemde taal wil leren of piano spelen. Alles is mogelijk. En wat je ook kiest en er voor gaat, het vormt je brein.

Synapsen

In ons brein worden vele neurale verbindingen gelegd tussen hersencellen, ook wel synapsen genoemd. In het verleden dacht men dat het aantal verbindingen tussen hersencellen gelijk bleef of zelfs af zou nemen. Door onderzoek werd duidelijk dat de omgeving en het gedrag het vormen van synapsen drastisch kunnen beïnvloeden. En zo de structuur en functionaliteit van het brein beïnvloeden. Dus als jij met regelmaat iets oefent zoals koken of technieken om je communicatie te verbeteren zullen er uiteindelijk nieuwe synapsen worden aangemaakt. Uit onderzoek blijkt tevens dat  na training van dat wat je aan het leren bent het gedeelte van de hersenschors wat hierbij betrokken is groeit. Zo is de auditieve cortex van een musicus 25% groter dan van iemand die nooit een instrument heeft aangeraakt. Het is natuurlijk interessant en boeiend dat door training bepaalde hersengebieden groeien. Het bleek uit datzelfde onderzoek dat ook mensen die op latere leeftijd begonnen met viool spelen hun auditieve cortex groeide. De ontdekking van de plasticiteit van de hersenen zetten ze inmiddels in voor allerlei therapieën voor mensen met een beperking of die een beroerte hebben gehad. Daarnaast worden ook voor kinderen met leerstoornissen nieuwe therapieën ontwikkelt om toch te leren wat ze willen en moeten leren.

Zintuigen en emoties

Om nieuwe vaardigheden aan te leren zijn zintuigen, motoriek en denken en voelen (emoties) de aanjagers van de veranderingen in je hersenen. Zo bleek bij mensen waarvan armen waren geamputeerd en met hun voeten leerden schilderen de gebieden van motoriek in de hersenen zich aanpasten en de voeten beter gingen coördineren. Alles in ons lijf werkt samen. En als je iets nieuws wilt leren moeten de zintuigen, je motoriek en je drijfveren en je gedachten allemaal mee gaan werken. Dit principe om iets nieuws te leren geldt dus voor ons allemaal. Oefening baart kunst. Al duurt het bij de ene persoon wat langer dan de ander. Doorzettingsvermogen en wilskracht zorgen ervoor dat je nieuwe synapsen aanmaakt en het dan kunt leren wat je wilt leren. Zo ook effectief communiceren. Meer daarover weten? Volg dan aanstaande maandag het gratis webinar. Wat zou ikzelf nog willen leren? Ook zelf denk ik daar vaak over na wat mij nog voldoening zou geven en dan heb ik nog wel een verlanglijstje:

• Gitaar spelen
• Ayurvedisch koken
• Motorrijbewijs halen
• Aikido
• Thai chi

Ga zo maar door. Maar welk verlanglijstje heb jij? Welke nieuwe vaardigheden zou jij nog willen leren, waarvan je als eerste zou zeggen dat lukt me nooit? Terwijl je nu weet dat op latere leeftijd de vaardigheidsplasticiteit toeneemt door te doen en te ervaren? Ik lees graag je reactie.