Coachend leiderschap is een stijl waar steeds meer organisaties naar verlangen. Niet omdat het “hip” is, maar omdat mensen niet meer floreren in een omgeving waarin leiders controleren, oplossen of zenden. Moderne teams willen gezien worden, gehoord worden en betrokken worden. Ze willen bijdragen, nadenken, groeien en hun talenten inzetten op een manier die klopt.

En toch vinden veel leiders het lastig om coachend leiderschap echt vorm te geven. Het vraagt iets anders dan we vroeger leerden: minder sturen, meer vragen. Minder duwen, meer uitnodigen. Minder controleren, meer vertrouwen.
Maar vooral: een andere manier van kijken.

Onderstaande 12 tips vormen samen een stevige basis voor coachend leiderschap — niet als trucje, maar als houding. Veel van deze inzichten herken je uit mijn eigen werk en eerdere artikelen, aangevuld met moderne inzichten uit NLP, polyvagaal-theorie en leiderschapspsychologie.

Gebruik ze als inspiratie, reflectie of richting.

Benieuwd wat deze handvatten zijn en wil jij ook net zo transformeren als in het voorgaande verhaal?
Lees dan snel verder!

De tips voor coachend leiderschap:

1. Durf het anders te doen.

Veel leiders zitten vast in hun “keurslijf van doen”: de manier waarop ze altijd leidinggaven, omdat ze denken dat ze nu eenmaal zo zijn. Maar gedrag is aangeleerd — en kan dus veranderen.

De grootste groei ontstaat wanneer je bereid bent het anders te doen dan je gewend bent.
Niet omdat je het fout deed, maar omdat veranderen ruimte schept.

Toen ik zelf leerde dat één kleine gedragsaanpassing al enorme gevolgen had voor de reacties van anderen, ging er een wereld open. Ook veel cursisten vertellen hetzelfde: zodra zij iets anders deden dan hun automatische patroon, veranderde de sfeer, het team en zelfs de resultaten.

Coachend leiderschap begint niet bij je team.
Het begint bij jou.

2. Vertrouw op de kwaliteiten van je medewerker(s)

Ieder mens is geboren met kwaliteiten, zijn eigen uniekheid. Als die kwaliteiten optimaal worden benut, dan lijkt alles als vanzelf te gaan, moeiteloos. In het Engels zeggen ze wel eens ‘go with the flow’. Als hij of zij zijn of haar talenten kent en deze inzet op de manier die goed is voor de persoon zelf en wordt gestimuleerd om deze talenten zo goed mogelijk te benutten, zal het ook de zaak goed doen. Durf daarom te vertrouwen en maak het ook duidelijk aan die medewerker(s) dat je vertrouwen in hem, haar of hen hebt.

3. Durf medewerkers fouten te laten maken

Iedere medewerker heeft kwaliteiten die vaak verborgen blijven, simpelweg omdat ze ze zelf niet meer zien. Talent voelt voor jezelf normaal; het valt pas op als iemand het benoemt.

Een leider die zegt:
“Ik zie jouw kracht. Ik vertrouw op jouw aanpak.”
maakt drie dingen los:

• vertrouwen

• verantwoordelijkheid

• motivatie

Wanneer talent wordt gezien en benut, ontstaat flow. Mensen doen moeite, raken gemotiveerd en dragen vanzelf meer bij aan het geheel. Coachend leiderschap betekent ook: zichtbaar maken wat mensen vaak zelf niet meer zien.

4. Stel de juiste vragen

De kunst van coachend leiderschap zit niet in antwoorden geven, maar in vragen stellen die iemand helpen nadenken. Een goede vraag creëert beweging in het brein. Een slechte vraag sluit het brein.

De gevaarlijkste vraag?
“Waarom?”
Deze activeert direct het verdedigingsmechanisme.

Veel krachtiger zijn vragen als:

• “Wat heb jij nodig om dit goed te doen?”

• “Hoe zou jij het aanpakken als je volledige vrijheid had?”

• “Welke opties zie je nog meer?”

• “Wat zou een logische eerste stap zijn?”

Je geeft ruimte, verantwoordelijkheid en vertrouwen. En je leert iemand weer denken vanuit kracht in plaats van angst.

Vragen stellen creëert activiteit in het brein van de ander. Mensen gaan dan nadenken over wat ze zelf anders zouden kunnen doen. Mensen die dan blokkeren, zijn in het verleden vaak afgestraft voor hun ideeën en neergezet als stom en dom. Daardoor wordt men vaak passief en vertrouwt dan maar op de ander zijn kennis.
Leiderschap houdt in dat je je medewerker de kans geeft zelf te ontdekken, zelf na te denken en bovendien zelfsturing te creëren in ieder proces. Geef ze de mogelijkheid om na te denken. Ze zullen daardoor weer beter naar jou gaan luisteren.

5. Vertrouw je medewerkers

Coachend leiderschap werkt niet zonder vertrouwen. Niet het soort vertrouwen dat iemand moet “verdienen”, maar vertrouwen dat je geeft omdat je iemand ziet als volwassen en capabel.

Wanneer jij uitstraalt:
“Ik vertrouw op jou.”

dan verandert het gedrag van een medewerker vrijwel direct.
Zelfvertrouwen groeit → eigenaarschap groeit → motivatie stijgt.

Vertrouwen is geen risico.
Het is een investering.

Nog meer tips voor coachend leiderschap toepassen vind je hieronder:

6. Stimuleer medewerkers om door te gaan (juist als het moeilijk wordt)

Wanneer iemand vastloopt, is het verleidelijk om het over te nemen of de oplossing aan te dragen. Maar daardoor bevestig je onbewust: “Zie je wel, dit kun jij niet.”

Coachend leiderschap vraagt een andere houding:

• Aanmoedigen

• Erbij blijven

• Ruimte laten

• Het proces vertrouwen

Mensen stoppen vaak net te vroeg. Dan denken ze dat ze het niet kunnen, terwijl ze eigenlijk in de leercurve zitten.

Grootheden zijn niet groot omdat alles vanzelf ging.
Ze gingen door waar anderen stopten.

Dat is precies de mindset die jij als leider mag voeden.

7. Laat inzichten ontstaan in plaats van ze te geven

Wanneer jij een probleem oplost, is het jouw oplossing.
Wanneer een medewerker zijn eigen inzicht vindt, is het van hem en blijft het hangen.

Coachend leiderschap betekent dus: niet invullen.
Je stelt vragen, je spiegelt, je luistert.

Voorbeeld:
Een medewerker zegt: “Ik weet niet hoe ik dit project moet starten.”
Veel leiders antwoorden met: “Begin gewoon bij X.”
Maar een coachend leider zegt:

“Welke opties heb je al overwogen?”

En dan gebeurt het: iemand denkt, voelt, onderzoekt — en vindt zijn eigen aanpak.

Dat is duurzame ontwikkeling.

8. Inspireer door wie je bent, niet door wat je zegt

Stephen Covey noemt dit “de achtste eigenschap”: luisteren naar je innerlijke stem en anderen helpen dat ook te doen.

Coachend leiderschap werkt niet vanuit instructie, maar vanuit inspiratie. Mensen volgen gedrag, geen woorden. Als jij:

• vertrouwen leeft

• rust uitstraalt

• congruent bent

• authentiek communiceert

… dan pikt iedereen dat op.

Je hoeft dan minder te zeggen om méér te bereiken.

Een rolmodel zijn voor de ander, dat zal hem of haar helpen diens innerlijke stem te vinden en vanuit hier ook te werken. Dit enthousiasme zal mensen bovendien helpen om gemotiveerd te zijn en te blijven.

9. Geef complimenten

Complimenten krijgen is voor veel mensen belangrijk omdat velen nog weinig tot geen zelfkennis en zelfwaardering hebben. Onzekerheid speelt hen parten. De onzekerheid van niet weten en niet kunnen. Onze cultuur is hierop gebaseerd; veel leren maar meer afleren. Fouten zijn slecht en dus worden we in een keurslijf geduwd hoe alles moet en dat is wat we leren.

Denkvermogen benutten

Een zelfdenkend mens wordt over het algemeen niet altijd gewaardeerd. Toch kan het je als organisatie helpen verder te komen om zelfdenkende mensen in je organisatie te hebben. Twee mensen weten meer dan één tenslotte. Alles wat we hier op aarde hebben qua bezit is bedacht in een hoofd. Van tafel en stoel tot en met de meest complexe fabrieken aan toe. Dus stimuleer mensen hun denkvermogen in te zetten en dan kunnen er mooie dingen ontstaan. Dit kan met name door mensen regelmatig te complimenteren, dat stimuleert.

Ken je mijn e boek al? https://innerqi.nl/7-tips-voor-verbindend-leiderschap  Ook hier tips voor coachend leiderschap toepassen.

10. Stap zelf in de verandering

Coachend leiderschap vraagt van jou dat je doet wat je onderwijst. Als jij blijft vasthouden aan oude patronen, kun je niet van je team verwachten dat zij veranderen.

Verandering begint dus radicaal bij jezelf.

• Hoe reageer jij op stress?

• Hoe geef jij grenzen aan?

• Hoe ga jij om met fouten?

• Hoe stel jij vragen?

• Hoe neem jij ruimte in én laat je ruimte aan anderen?

Een team volgt altijd het zenuwstelsel van de leider.
Wanneer jij verandert, verandert iedereen met je mee.

11. Gebruik je lichaam als kompas voor leiderschap

In moderne leiderschapstheorieën, maar ook binnen NLP en polyvagaal-theorie, zien we hetzelfde principe terug:
De staat van jouw zenuwstelsel bepaalt de kwaliteit van jouw leiderschap.

Een gespannen lichaam leidt tot:

• snelle oordelen

• minder creativiteit

• minder empathie

• minder ruimte voor anderen

Een gereguleerd lichaam leidt tot:

• beter luisteren

• meer open vragen

• rust in je team

• een veilige sfeer

Coachend leiderschap begint dus in je lichaam.
Niet in je hoofd.

Een paar eenvoudige regulatietechnieken:

• verleng je uitademing

• voel je voeten

• ontspan je kaken

• adem langzaam naar je buik

Dit is niet zweverig. Dit is neurologie.
Rust = leiderschap.

12. Bouw een cultuur van psychologische veiligheid

In een team zonder veiligheid wordt niet geleerd, niet erkend en niet gedeeld.
Coachend leiderschap creëert een klimaat waarin mensen durven zeggen:

• “Ik weet het niet.”

• “Ik heb een fout gemaakt.”

• “Ik heb hulp nodig.”

• “Dit voelt niet goed.”

De manier waarop jij reageert op kwetsbaarheid bepaalt of iemand zich opent of sluit. Als jij reageert met rust, nieuwsgierigheid en erkenning, creëer je een omgeving waarin groei vanzelf ontstaat.

Psychologische veiligheid is niet soft.
Het is het fundament van álle high-performance teams.

Samenvatting

Coachend leiderschap draait niet om perfect zijn, maar om aanwezig zijn.
Niet om de juiste antwoorden, maar om de juiste vragen.
Niet om controleren, maar om vertrouwen.
Niet om sturen, maar om ontwikkelen.

Met deze 12 krachtige principes bouw je aan een team dat:

• zelfstandig denkt

• verantwoordelijkheid neemt

• fouten durft te maken

• beter samenwerkt

• en duurzaam groeit

Dit is leiderschap dat werkt.
Leiderschap dat klopt.
Leiderschap dat past bij deze tijd.

Wil je nu zelf coachend leiderschap toepassen?

Hebben wij jou nu ook geïnspireerd, gemotiveerd en goede tools aangereikt waar je mee aan de slag kunt in jouw bedrijf of in jouw leven?
Laat je het ons weten welke verandering jij hebt aangebracht? En wat daarvan het resultaat is? Of heb jij jezelf een tijd geleden jezelf opnieuw uitgevonden en veranderd? Vertel het ons! We horen en lezen het graag en geven je graag feedback. Veel succes!

Coachend leiderschap toepassen in de praktijk

Ben jij geïnteresseerd geraakt en wil je persoonlijke begeleiding op het gebied van deze tips voor coachend Leiderschap toepassen? Sluit je dan aan bij een van mijn cursussen. Je vindt ze hier.