Voel jij je wel eens gemanipuleerd of denk je: ‘Het zal wel aan mij liggen.’ Of ‘Ben ik gek aan het worden?’ Zijn dit gedachten die jij wel eens hebt in de relatie met een specifiek persoon? Dan kan het zijn dat je te maken hebt met een gaslighter. Een gaswat? Een gaslighter is iemand die probeert om zijn/haar zin te krijgen door jou aan jezelf te laten twijfelen. Deze vorm van manipulatie kan schadelijk zijn, omdat je steeds minder vertrouwt op je eigen waarneming. Hoe herken je gaslighten en wat kun je eraan doen?
Vuilniszakken
De term komt uit de film ‘Gaslight’ uit 1944 waarin een vrouw dusdanig gemanipuleerd wordt door haar man, dat ze denkt dat ze gek wordt. Zij denkt uiteindelijk dat ze hallucineert, omdat hij de gaslampen laat flikkeren. Schokkend scenario. Maar ook in een minder heftige hoedanigheid kan gaslighting voorkomen. Met name in relaties waarbij je veel op elkaar aangewezen bent – zoals met je ouders, partner en familie – omdat je hierin verlangd naar iemands goedkeuring. Dit verlangen maakt je extra vatbaar om je eigen waarneming te veranderen ter behoeve van de relatie. Zoals je partner die zegt: ben je nu alwéér vergeten om vuilniszakken te halen? Je voelt je schuldig en vraagt wat hij bedoelt. ‘Ik heb de vuilniszakken op het boodschappenlijstje gezet, omdat jij dit toch niet doet.’ Je weet zeker dat je alles op het lijstje gehaald hebt en benoemt dit. ‘Dan heb je vast niet goed gekeken.’ Conclusie: je twijfelt of de vuilniszakken écht niet op het lijstje stonden. Zonder dat je het echt doorhebt wordt je dus flink gemanipuleerd.
Onderbuikgevoel
Gaslighten hoeft niet per definitie slecht te zijn. Iedereen gebruikt wel eens een lichte vorm van manipulatie. Maar hoe herken je de ongezonde variant waarbij je zelfvertrouwen beetje bij beetje keldert? Het kan zijn dat je te maken hebt met een gevaarlijke gaslighter als veel van je uitingen ontkent of omgekeerd worden. ‘Weet je dat wel zeker?’ Daar begint het vaak mee. Als je op dit punt nog zeker bent van jezelf, wordt er ontkent. ‘Dat heb je vast gedroomd!’ Niet zeldzaam op een gemene toon. Een gaslighter kan ook systematisch misbruik maken van je gevoelige punten, door daarop in te spelen. ‘Je moet je niet altijd alles zo aantrekken’. Soms gaat dit ook zo ongemerkt dat je zelf niet eens doorhebt wat er gebeurt. Je hebt een onderbuikgevoel, maar kunt niet de vinger leggen op hetgeen je precies dwarszit. Daarom kun je er misschien lastig over praten met iemand.
mensen tegen elkaar opstoken
Wat ook regelmatig gebeurt is dat de gaslighter mensen tegen elkaar opstookt, zodat je niet meer weet wie je moet vertrouwen. Als er niemand is die je gevoel bevestigd, blijft je neerwaartse spiraal van twijfel en angst toenemen. Dit kan in het ergste geval leiden tot emotionele en lichamelijke klachten.
Herken jij enkele van deze signalen van gemanipuleerd worden?
Als je eenmaal aan jezelf twijfelt is het lastig om rationeel te kijken naar je relatie. Herken jij onderstaande signalen? Dan kan het zijn dat je in relatie bent met een ‘gevaarlijke’ gaslighter.
- Je zegt vaak sorry – en weet niet altijd waarvoor
- Je twijfelt veel aan jezelf en je gevoel
- Je hebt een onderbuikgevoel over ‘iets’ dat je dwarszit
- Je herkent je vrolijke zelf niet meer
- Het voelt alsof je niets goed doet
- Je voelt je machteloos als je praat met de gaslighter
- Je vermijdt confrontaties met de gaslighter
Herken jij een aantal van deze signalen – bij jezelf óf bij een ander? Dan is er een grote kans dat er iemand gemanipuleerd wordt. En ben je benieuwd wat jij hier zelf aan kunt doen? Wij kunnen je helpen om meer rust te ervaren in de communicatie met deze persoon. Wil je weten hoe? Neem vrijblijvend contact met ons op voor individuele coaching.
Lijkt een gratis proefles NLP jou wat? Klik hieronder voor meer informatie.
Werk eraan dat jij niet meer gemanipuleerd wordt.
