Ben jij liever assertiever? 7 praktische tips

Word je liever assertiever?

Zijn andere mensen assertiever dan dat jij bent? Vraag jij je weleens af, hoe word ik assertiever? En is assertiviteit aan te leren?

Zomaar een aantal vragen die jij wellicht hebt over assertiviteit. En om maar met het goede nieuws te beginnen: jij kunt ook assertiever worden, ondanks dat je misschien onzeker, verlegen of bescheiden bent.

Assertiviteit kun je aanleren

Als jij klaar bent met dominant gedrag van anderen, grensoverschrijdend gedrag of dat jij gewoon je grens aan wil geven, assertiviteit is een vaardigheid die je kunt leren. Echter zit er soms een addertje onder het gras. Wellicht heb je namelijk de overtuiging dat je het niet kunt, maar ook daar kun je aan gaan werken.

Wat is assertiviteit?

Assertiviteit betekent dat je op komt voor jezelf in situatie waar jouw belangen of waarden worden overschreden. Stel je voor, je wordt gepest op het werk omdat je niet de slankste bent of omdat je juist heel mager bent. Als iemand je dan pest wordt er op dat moment over een waarde van jou gegaan. Bijvoorbeeld de waarde respect. Als je niet assertief bent zul je bij de pakken neer gaan zitten en laat je het gebeuren. Ze treiteren jou en je doet niets om het pestgedrag om te buigen.

Grenzen stellen

Een assertiever persoon zal op een handige manier ervoor zorgen dat er een grens wordt gesteld aan degene die pest. Hij of zij zal vervolgens na moeten denken over zijn of haar opmerking. En de volgende keer eerst nadenken voordat hij/zij weer een opmerking maakt.

Welke vormen van assertief gedrag zijn er?

Assertiviteit kan zich op verschillende manieren uiten.

Agressieve assertiviteit

Ten eerste is er de vorm van agressieve assertiviteit. Hierbij hou je geen rekening met de gevoelens van een ander. Indien de ander over je grens gaat, vloek je of scheld je degene uit en zet je de ander in een negatief daglicht ten gunste van jezelf. Een andere vorm van agressieve assertiviteit is dat je graag haantje de voorste bent en altijd zegt waar het op staat, ongeacht of er om je mening is gevraagd. Agressief assertief zijn de mensen die ook graag anderen tegen iemand opzetten, zoals een leidinggevende of collega.

Achter dit gedrag zit vaak een vorm van onzekerheid wat ze niet graag vertonen, vandaar deze wat agressieve houding.

Sub assertiviteit

Stel je voor, je bent erg druk en hebt al veel taken op je bordje liggen. Je plant alles strak en houdt daar zelfs een plansysteem op na zodat je aan je verplichtingen ten opzichte van anderen voldoet. Je krijgt je dagelijkse werk nog maar net af en dan komt Piet langs en vraagt jou ‘omdat jij er zo goed in bent 😉’ (hiermee spreekt hij jou aan op je kwaliteit, maar ook op je verantwoordelijkheid) om vandaag nog deze opdracht te verwerken, want er is haast bij. Van binnen grom je, maar met een pijnlijke glimlach zeg je ‘natuurlijk Piet, komt voor elkaar’.

Helaas komt dit veel voor en durft diegene niet te zeggen dat het niet meer op het bordje erbij kan. Gevolg: stress en spanning en waarschijnlijk ook frustratie.

Passief agressief assertiviteit

Dit is een vorm waarbij je wel laat zien dat je het oneens bent met de ander, maar op een reactieve manier. Je reageert negatief op de ander. Zoals met uitspraken als ‘jij ook altijd…’ of je bedenkt smoesjes om ergens onderuit te komen. Of je komt expres te laat, zodat je denkt dat je daarmee de ander te pakken neemt. Het is dus een passieve manier om je frustratie te uiten naar de ander. Daardoor kom je gevoelloos over.

Negatief assertiever

Deze manier van assertief zijn heeft een negatief effect op je relaties in de breedste zin van het woord. Anderen zullen je als negatief bestempelen en je niet fijn vinden om mee om te gaan, terwijl jij denkt dat je op een duidelijke manier laat weten dat er een grens wordt overgegaan.

De beste manier om aan te geven dat iemand over je grens gaat is assertiever zijn.

Hoe ben je assertiever?

Ja, je leest het goed. Assertiever zijn is iets wat je doet, dat betekent dat het een vaardigheid is die je dus kunt aanleren.

Een aantal manieren om assertiever te zijn:

• Nee leren zeggen
• Duidelijk grenzen aangeven
• Bewust zijn van je gespreksvaardigheden
• Inzet van je lichaamstaal
• Vragen stellen om miscommunicatie te voorkomen
• Feedback geven
• Spreek vanuit de ik vorm

Nee leren zeggen

Nee leren zeggen is voor veel mensen moeilijk, maar tóch aan te leren. Een mooie manier om dit te leren is om voor de spiegel te staan en hardop vragen te stellen die je regelmatig van collega’s (of anderen) krijgt. Vervolgens antwoord je met ‘nee’ en kijk je daarbij naar je eigen houding en mimiek. Kijk wat je lichaam doet op het moment dat je ‘nee’ zegt. Zou jij jezelf serieus nemen?

Lichaamshouding

Varieer met lichaamshouding en mimiek. Ervaar maar eens het ‘nee’ zeggen terwijl je bijvoorbeeld op één been staat of met de benen gekruist. En vervolgens als je schouderbreed gaat staan en je schouders naar achteren doet. Of dat je het met een grimas zegt of met een serieuze blik.  Zeg dan nog eens ‘nee’ en ervaar het verschil. Ik weet dat je het kunt.

Duidelijk je grenzen aangeven

Wees duidelijk over wat binnen jouw takenpakket valt. Bestudeer bijvoorbeeld je contract nog eens. En schrijf voor jezelf eens op wat wel binnen je taken valt en wat niet. Geef dit dan op een respectvolle manier terug aan degene die jou vraagt een taak te doen die niet binnen jouw werk valt.

Bewust zijn van je gespreksvaardigheden

Wat we normaal gesproken doen is onze emoties laten spreken. We worden getriggerd door onze omgeving doordat iemand jou wat vraagt. Je raakt geëmotioneerd, boos of zelfs gefrustreerd. Daardoor reageer je niet meer naar behoren en zit je in de verliezersmodus. Vandaar dat het goed is om te bedenken hoe je zou kunnen reageren in zo’n situatie?

Wat kun je doen om assertiever te zijn?

Voorbeelden hiervan zijn: een stilte laten vallen en vragen of je erop terug mag komen. De vraag terugleggen en vragen wat hij/zij in jouw situatie zou doen? De ander vragen om te zeggen welke van de opgedragen taken prioriteit heeft.

Inzet van je lichaamstaal

Veel mensen weten het niet, maar lichaamstaal is het belangrijkste communicatiemiddel wat er bestaat. Voordat we woorden horen hebben we al een mening over iemand gevormd. En de toon maakt de muziek zeggen ze wel eens. Dus ook hóe je iets verwoord is belangrijker dan de woorden zelf.

Krachtige houding

Stel je voor dat je houding onzekerheid uitstraalt en je toch ‘nee’ zegt, hoe denk je dat de ander zal reageren? Zal hij of zij je serieus nemen? Waarschijnlijk niet. Dus train jezelf om een krachtige houding aan te nemen. Mensen denken dan al snel dat je ook zeker van jezelf bent, terwijl je van binnen nog best het gevoel hebt dat je onzeker bent. Doe hetzelfde met je tonaliteit. Zeg maar eens op een zachte manier ‘nee, dat doe ik niet’ en op een krachtige manier met een stevige toonhoogte. In welke situatie geloof jij jezelf eerder?

Vragen stellen

Deze ziet een ander niet altijd als sterk, maar op het moment dat je open vragen stelt op een neutrale manier zonder oordeelsvorming dan is het voor de ander lastig om je respectloos te behandelen. Ze zullen het eerder lastig vinden en voelen dat ze ter verantwoording worden geroepen. Hierdoor kom jij krachtig over in een gesprek.

Feedback geven

Is degene dan nog niet overtuigd dat hij of zij over je grens is gegaan? Dan is feedback geven op iemands gedrag een goed alternatief. En dan niet om te vertellen dat je hem vervelend vindt, maar om aan te geven dat het gedrag van de ander jou raakt en dat je dat niet fijn vindt.

Spreek vooral vanuit de ‘ik’ vorm

‘Ik heb daar last van’ en ‘ik kan zo niet goed functioneren’ en ‘ik kan dit er niet bij hebben’ zijn neutrale uitingen waardoor de ander zich niet aangevallen voelt en waarmee je wel je grens aangeeft.

Mocht je liever een training volgen om assertiever te worden? Kom dan naar onze gratis informatie avond NLP of schrijf je in voor onze Meesterschap in communicatie.